Wśród przepisów szeroko dyskutowanych w mediach, składających się na pakiet ustaw w ramach tarczy antykryzysowej, są też takie, które nie stanowią osi sporu politycznego – ale dla wielu przedsiębiorców mogą okazać się ciekawe.
Niestety, nawet takie rozwiązania mogą być przedmiotem sporu z instytucjami odpowiedzialnymi za realizację przepisów, czego przykładem jest pobór wynagrodzeń przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Otóż – przez czas stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii, czyli od 14 marca do odwołania, z mocy ustawy wstrzymany jest pobór wynagrodzeń przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi oraz opłat abonamentowych. Ponieważ wstrzymanie to następuje z mocy prawa, nie ma potrzeby składania żadnych wniosków do jakiejkolwiek instytucji, czyli OZZy powinny we własnym zakresie rozliczyć nadpłaty, a wpłaty otrzymywane w tym czasie zaliczyć na poczet przyszłych wynagrodzeń lub zwrócić.
O ile dany przedsiębiorca nie prowadzi hotelu czy pensjonatu, nie będą to duże kwoty. Ale wszyscy Ci, którzy mają w swoich lokalach usługowych telewizory czy odtwarzają muzykę, mogą na tym skorzystać.
Wątpliwości…
Niestety, pomimo jednoznacznego brzmienia ustawy, że za cały okres trwania stanu epidemii czy zagrożenia epidemicznego pobór wynagrodzeń jest wstrzymany, pojawiły się na stronach niektórych OZZ interpretacje odmienne – odwołujące się do brzmienia tabeli stawek wynagrodzeń. Faktycznie, można tam przeczytać, że:
dla kontrahentów, którzy wpłacili organizacji wynagrodzenie z góry {bez możliwości zwrotu w przypadku wcześniejszego zakończenia odtwarzania utworów i przedmiotów praw pokrewnych) [stosuje się opusty]:
-
-
-
-
- 10% – przy jednorazowej wpłacie za pół roku,
- 15% – przy jednorazowej wpłacie za rok.
-
-
-
Warto zauważyć, że tabela stawek wynagrodzeń pobieranych przez OZZy, jest aktem niższej rangi niż ustawa. Także sama ustawa, mówiąc o „wstrzymaniu poboru wynagrodzeń”, nie odnosi się do czynności faktycznych, składających się na taki pobór. W oczywisty sposób należy to rozumieć, jako „wynagrodzenie nie jest należne przez czas stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii”.
Dokładnie o takiej intencji pisał Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wyjaśniając, że z tego „zwolnienia” nie będą korzystały podmioty świadczące usługi na odległość, tłumacząc że:
Rozwiązanie zaproponowane w ustawie jest zgodne z intencją odciążenia przedsiębiorców, którzy w tej chwili mają zmniejszone dochody z uwagi na ograniczenie działalności przy zachowaniu możliwości wsparcia twórców i artystów poprzez zwiększenie reprezentacji polskich utworów na antenach radiowych i telewizyjnych, o co minister kultury i dziedzictwa narodowego apelował w liście do nadawców 18 marca 2020 r.
Stosując dokładnie tę samą logikę, nieracjonalne wydaje się, aby ustawodawca chciał „karać” tych z przedsiębiorców, którzy zapłacili zobowiązania wcześniej – kredytując działalność organizacji zbiorowego zarządzania i biorąc na siebie ryzyko zaprzestania działalności w trakcie kolejnych kilku czy kilkunastu miesięcy.
Warto przy tym zauważyć, że jeszcze przed ogłoszeniem projektu tarczy antykryzysowej, część z OZZów, w tym STOART, ZAiKS i ZPAV, dobrowolnie zadeklarowały nie pobieranie wynagrodzeń od tych przedsiębiorców, których działalność została ograniczona przez rozwój epidemii. Tam także znalazły się zastrzeżenia o nie zwracaniu wynagrodzeń wniesionych z góry – i rzeczywiście, wówczas było to zastrzeżenie mające podstawę prawną. Po wejściu w życie ustawy sytuacja jednak zmieniła się i takie twierdzenia nie mają racji bytu.
angelfire7508, Flickr, CC BY-SA 3.0
Pełne brzmienie przepisów z tarczy antykryzysowej:
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców wstrzymuje się pobieranie:
1) wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi wynikających z umowy, której przedmiotem jest korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie, a wynagrodzenia te nie są określane jako wprost zależne od faktycznego przychodu lub dochodu tego podmiotu za świadczenie przez niego usług w danym okresie,
2) opłat abonamentowych, o których mowa w ustawie z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1801 oraz z 2020 r. poz. 383) – jeżeli spełniają oni łącznie warunki określone w ust. 2.
- Warunkami skorzystania z wstrzymania poboru wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, są:
1) świadczenie przed wejściem w życie niniejszej ustawy przez przedsiębiorcę usług w miejscu, które umożliwia zapoznawanie się przez jego klientów z utworami lub przedmiotami praw pokrewnych;
2) bycie płatnikiem wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2;
3) uiszczenie wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 r.
- Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do organizacji pozarządowych w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 688 i 1570 oraz z 2020 r. poz. 284) i podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 tej ustawy w zakresie, w którym prowadzą działalność pożytku publicznego